|
1. Επιλογή κλάσεως και έλεγχος
1.1. Η ονομαστική πίεση (ΡΟΝΟΜ), δηλαδή η μέγιστη πίεση που μπορεί συνεχώς να υφίσταται ο σωλήνας, ή αλλιώς η κλάση των σωλήνων, πρέπει κατ' αρχήν να πληροί τη σχέση: ΡΟΝΟΜ > Ρ0 όπου Ρ0 είναι η μέγιστη υδροστατική πίεση στις εξεταζόμενες θέσεις των σωλήνων, η οποία αντιστοιχεί στη βέλτιστη πίεση καταθλίψεως του δικτύου (που καθορίζεται βάσει του άρθρου 14), πλέον την πίεση που απαιτείται για τη ρύθμιση της λειτουργίας του αντλιοστασίου. Στην περίπτωση π.χ. αντλιοστασίου που καταθλίβει απ' ευθείας σε δίκτυο και η παροχή του ρυθμίζεται μέσω παροχόμετρου, Ρ0 είναι η υδροστατική πίεση για μηδενική ζήτηση παροχής υπό λειτουργία των συστημάτων διατηρήσεως της πιέσεως. Στην περίπτωση (π.χ.) αντλιοστασίου που καταθλίβει απ' ευθείας σε δίκτυο και η παροχή του ρυθμίζεται μέσω δεξαμενής επίγειου ή επί υδατόπυργου (σύνδεση με σωλήνα αμφίδρομης ροής στην αρχή του δικτύου, παροχή μιας αντλίας), Ρ0 είναι η υδροστατική πίεση που αντιστοιχεί στην ανωτάτη στάθμη της δεξαμενής ρυθμίσεως πλέον τις απώλειες φορτίου μεταξύ αντλιοστασίου και δεξαμενής.
Στην περίπτωση π.χ. δικτύων που υδροδοτούνται απ' ευθείας από δεξαμενή, χωρίς μεσολάβηση αντλιοστασίου, Ρ0 είναι η υδροστατική πίεση που αντιστοιχεί στην ανωτάτη στάθμη της δεξαμενής.
Εάν η ΡΟΝΟΜ προκύπτει απαράδεκτα δυσμενής, πρέπει είτε να επανεξετάζονται τα όρια του αρδευτικού δικτύου, είτε, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η περιοχή του αρδευτικού δικτύου να υποδιαιρείται σε ζώνες, όπου θα γίνεται χρήση διαφορετικής κλάσεως σωλήνων.
1.2. Πρέπει επίσης να είναι U x ΡΟΝΟΜ > Ρ0 + ΔΡ, δηλαδή της μεγίστης εσωτερικής υδραυλικής πιέσεως υπό κανονικές (άνευ πλήγματος) συνθήκες λειτουργίας (Ρ0), πλέον το μέρος ΔΡ της υπερπιέσεως υδραυλικού πλήγματος, που δεν έχει αποσβεστεί με τη λειτουργία των αντιπληγματικών συσκευών. Ο ανωτέρω συντελεστής προσαυξήσεως (U) της ΡΟΝΟΜ πρέπει να έχει την τιμή που καθορίζεται στα Εθνικά Πρότυπα για σωλήνες από κάθε υλικό. Αν η τιμή αυτή δεν καθορίζεται στα Εθνικό Πρότυπα, μπορεί να λαμβάνεται:
| • | Για αγωγούς από χάλυβα μέχρι U = 1,30 |
| • | Για αγωγούς οπό ΡVC μέχρι U = 1,25 |
| • | Για αγωγούς από προεντεταμένο ή οπλισμένο σκυρόδεμα μέχρι U = 1,10 |
| • | Για τα λοιπά υλικά ύστερα από σχετική δικαιολόγηση U = 1,00 |
Ούτω π.χ.:
(α) Στην υδροστατική πίεση Ρ0 προστίθεται το διατηρούμενο μέρος ΔΡ της υπερπιέσεως υδραυλικού πλήγματος, που οφείλεται σε διακοπή λειτουργίας στομίων υδροληψίας.
(β) Εδώ η υπερπίεση οφείλεται σε δικλείδα διακοπής της ροής, στην περίπτωση ρυθμιζόμενου με παροχόμετρο αντλιοστασίου, αντί της υδροστατικής πιέσεως Ρ0 χρησιμοποιείται, αναλόγως της διακοπτόμενης παροχής, η πίεση Ρ0 ή η υδροστατική πίεση Ρ0, που αντιστοιχεί στη μέγιστη πίεση λειτουργίας των κυρίων αντλιών.
1.3. Πρέπει επίσης η αντοχή των σωλήνων να είναι επαρκής για τις δοκιμασίες του άρθρου 10.
2. Έλεγχος στατικής επάρκειας της κλάσεως
Στην, περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες για την από στατικής απόψεως (αντοχής) επάρκεια της κλάσεως των σωλήνων που προέκυψε ως ανωτέρω (παράγραφος 1), η εκλογή της κλάσεως (κυρίως για τους σωλήνες μεγάλης διαμέτρου) θα οριστικοποιηθεί αφού γίνει και ο έλεγχος αυτός από απόψεων αντοχής και παραμορφώσεως.
Κατά τον έλεγχο αυτό:
(α) συνεξετάζονται η εσωτερική υδραυλική, πίεση (παράγραφος 1) και οι εξωτερικές φορτίσεις από μόνιμα και κινητά φορτία (π.χ. φόρτιση γαιών ορύγματος, επιφόρτιση γαιών, επιφόρτιση κινητών φορτίων)
(β) λαμβάνονται υπόψη:
| • | η ελαστική συμπεριφορά των σωλήνων σε συνδυασμό με την ελαστική συμπεριφορά της εδράσεως και του εδαφικού υλικού εγκιβωτισμού, |
| • | τα γεωμετρικά στοιχεία του ορύγματος, |
| • | οι ιδιότητες του εδαφικού υλικού, που σχετίζονται με την πρόκληση ή μεταβίβαση φορτίσεων, |
| • | η εποχιακή μεταβολή στάθμης του υπογείου νερού, |
| • | η αντοχή του εδάφους και το ενδεχόμενο διαφορικών καθιζήσεων |
(γ) ερευνάται η παραμόρφωση της κυκλικής διατομής:
| • | για να διαπιστωθεί ότι δεν θα προκύψουν δυσμενή αποτελέσματα από τις επαναλαμβανόμενες μεταβολές της εσωτερικής υδραυλικής φορτίσεως, |
| • | για να διαπιστωθεί ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις αντοχής των προστατευτικών επενδύσεων των σωλήνων (όπου προβλέπονται). |
3. Ελάχιστη επιτρεπτή κλάση
Δεν εκλέγεται, συνήθως, κλάση μικρότερη των 10 ατμοσφαιρών.
4. Εκ παραλλήλου προς τα ανωτέρω, για να εκλεγεί η κλάση των σωλήνων, εξετάζονται η θερμοκρασία του νερού και του εδάφους (όπου συντρέχει περίπτωση).