Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο | | | Νέοι χρήστες | Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. | Δημιουργία νέου λογαριασμού | | |
1. Περιεχόμενο
Οι Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων, τεύχος: Διατομές περιλαμβάνουν τις αρχές και τις μεθόδους καθώς και τις οριακές ή τυπικές τιμές των διατομών για τη μελέτη νέων οδών και την ανακατασκευή ή βελτίωση υφιστάμενων οδών εκτός ή εντός σχεδίου, που παρέχουν δυνατότητα εξυπηρέτησης των παρόδιων ιδιοκτησιών.
Στο παρόν τεύχος (ΟΜΟΕ-Δ) εξετάζεται ο γεωμετρικός σχεδιασμός των διατομών και η εξασφάλιση της κυκλοφοριακής ποιότητας ή / και κυκλοφοριακής ικανότητας της οδού.
2. Περιοχή ισχύος
Οι οδοί για τη δημόσια κυκλοφορία κατατάσσονται σε πέντε ομάδες που χαρακτηρίζονται με τα γράμματα Α, Β, Γ, Δ, Ε (Πίνακες 1-1 και 1-2), σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο τεύχος Λειτουργική Κατάταξη Οδικού Δικτύου (ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ), με βάση:
α. τη θέση τους (εντός ή εκτός σχεδίου πόλης, βλέπε παράγραφο 3 ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ)
β. τη δυνατότητα εξυπηρέτησης παρόδιων ιδιοκτησιών
γ. τα καθοριστικά λειτουργικά χαρακτηριστικά τους (σύνδεση, πρόσβαση, παραμονή).
Οι εφαρμοζόμενες οδηγίες για την εκπόνηση των μελετών των οδών, αναφέρονται στον Πίνακα 1-1.
Η κατάταξη των οδών σε κατηγορίες γίνεται ανάλογα με την έκταση και τη σημασία που αποδίδεται σε κάθε μία οδό, σε σχέση με τις λειτουργίες της σύνδεσης, της πρόσβασης, και της παραμονής. Οι ομάδες των οδών Α έως Ε υποδιαιρούνται ανάλογα με τη λειτουργική βαθμίδα σε υποομάδες που χαρακτηρίζονται με τους λατινικούς αριθμούς Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V και VI (βλέπε ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ). Τα βασικά λειτουργικά χαρακτηριστικά και οι παράμετροι μελέτης όλων των κατηγοριών οδών αναφέρονται συνοπτικά στον Πίνακα 1-2.
Οι ΟΜΟΕ-Δ ισχύουν για την κατασκευή νέων οδών και τη βελτίωση και ανακατασκευή υφισταμένων οδών μόνο των ομάδων Α (εκτός ΑVI) και Β.
Για τις οδούς της ομάδας Γ οι αντίστοιχες οδηγίες μελέτης, περιλαμβάνονται στο τεύχος με τίτλο Κύριες Αστικές Οδοί (ΟΜΟΕ-ΚΑΟ).
Για τις υπόλοιπες οδούς του αστικού οδικού δικτύου, δηλαδή για τις ομάδες κατηγορίας Δ και Ε οι αντίστοιχες οδηγίες μελέτης περιλαμβάνονται στο τεύχος με τίτλο Δευτερεύουσες Αστικές Οδοί (ΟΜΟΕ- ΔΑΟ), η εκπόνηση των οποίων εκκρεμεί.
Πίνακας 1-1: Περιοχή που ισχύουν οι Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων ΟΜΟΕ-Δ
Θέση
(βλέπε παράγραφο 3 ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ)
|
Εξυπηρέτηση παρόδιων ιδιοκτησιών
|
Λειτουργικός χαρακτήρας
|
Ομάδα Οδών
|
Εφαρμοζόμενη Οδηγία
|
Συμβολισμός
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
εκτός σχεδίου
|
με περιορισμούς
|
σύνδεση
|
Α
|
Λειτουργική Κατάταξη Οδικού Δικτύου
Διατομές
Χαράξεις
Ισόπεδοι Κόμβοι
Ανισόπεδοι Κόμβοι
|
ΟΜΟΕ - ΛΚΟΔ
ΟΜΟΕ - Δ
ΟΜΟΕ - Χ
ΟΜΟΕ -ΙΚ*
ΟΜΟΕ - ΑΚ*
|
εντός σχεδίου
|
με περιορισμούς
|
σύνδεση
|
Β
|
εκτός σχεδίου**
|
ναι
|
σύνδεση
|
Γ
|
Λειτουργική Κατάταξη Οδικού Δικτύου Κύριες Αστικές Οδοί
|
ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ ΟΜΟΕ-ΚΑΟ
|
εντός σχεδίου
|
ναι
|
σύνδεση
|
Γ
|
πρόσβαση
|
Δ
|
Λειτουργική Κατάταξη Οδικού Δικτύου Δευτερεύουσες Αστικές Οδοί
|
ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ ΟΜΟΕ-ΔΑΟ*
|
παραμονή
|
Ε
|
* εκκρεμεί η εκπόνησή τους
** νοούνται περιπτώσεις που από την ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπεται η δόμηση
3. Βασικές απαιτήσεις στη διατομή
Κάθε τμήμα του οδικού δικτύου εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο σκοπό. Στις σχετικές με την κυκλοφορία παραδοχές που χρησιμοποιούνται στη μελέτη της διατομής οδών εκτός κατοικημένων περιοχών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι στόχοι που επιβάλλονται από το χωροταξικό σχεδιασμό. Στις αστικές περιοχές οι παραδοχές αυτές εντάσσονται στις προβλέψεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου.
Η ασφάλεια, η κυκλοφοριακή ικανότητα και η οικονομία αποτελούν τα βασικά κριτήρια επιλογής των στοιχείων της διατομής. Για τη μελέτη των διατομών, καθοριστικό ρόλο παίζουν οι στόχοι του πολεοδομικού και του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Για παράδειγμα, είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή μικρής διάρκειας κυκλοφοριακή συμφόρηση σε μία περιοχή ενός δήμου ή μίας κοινότητας προκειμένου να διασωθούν παραδοσιακά κτίρια, μνημεία, δέντρα κ.λ.π.
Ο διαχωρισμός της κυκλοφορίας των μηχανοκινήτων οχημάτων, των ποδηλάτων και των πεζών πρέπει να επιδιώκεται για λόγους ασφαλείας.
4. Καθοριστικά μεγέθη και κριτήρια για τον προσδιορισμό της διατομής
Με βάση τις κυκλοφοριακές προβλέψεις, το σχεδιασμό του οδικού δικτύου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και τα Ρυθμιστικά Σχέδια, παρέχονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία για την επιλογή της τυπικής διατομής σύμφωνα με τον Πίνακα 3-1. Οι δυνατότητες επιλογής περιορίζονται περαιτέρω μέσω ειδικών λειτουργικών κριτηρίων που υιοθετούνται ανάλογα με την περίπτωση.
Τελικά εξετάζεται, λαμβανομένων υπόψη των κυκλοφοριακών συνθηκών της δεδομένης χάραξης, αν η επιλεγείσα τυπική διατομή επαρκεί σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και την κυκλοφοριακή ικανότητα. Ο έλεγχος της κυκλοφοριακής ικανότητας επιτυγχάνεται με τη βοήθεια των διαδικασιών που περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙ.
5. Βασικές αρχές για τη χρήση των Οδηγιών
Η εφαρμογή των Οδηγιών αυτών μπορεί να είναι ελαστική αλλά χωρίς απόκλιση από γενικές βασικές αρχές. Πρέπει να διερευνάται κάθε φορά, κατά πόσον η αυστηρή υιοθέτηση τυπικής διατομής, κάτω από τις ειδικές συνθήκες και περιορισμούς της συγκεκριμένης περίπτωσης, οδηγεί σε υπερβολικά έντονες παρεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο της οδού (δόμηση, τοπίο).
Κατά την παρέκκλιση από τις τυπικές διαστάσεις πρέπει να δίνεται προσοχή στο γεγονός, ότι οι μικρότερες διαστάσεις συνεπάγονται μείωση του επιπέδου εξυπηρέτησης της οδού. Η επίτευξη της αρμονικής συνύπαρξης των κυκλοφοριακών συνθηκών ασφαλείας και της άνετης ροής για όλους τους χρήστες της οδού, με την ισορροπημένη προσαρμογή στο περιβάλλον, λαμβανομένων υπόψη των αντιστοίχων οικονομικών ορίων, αποτελεί αντικείμενο διερεύνησης.
Η επιλογή της διατομής πρέπει να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, ανάλογα με την επιθυμητή ταχύτητα, τον αναμενόμενο κυκλοφοριακό φόρτο και τη σύνθεση της κυκλοφορίας, να εξασφαλίζονται συνθήκες ασφαλούς κυκλοφορίας για όλους τους τύπους των οχημάτων καθώς και για τους πεζούς. Ανάλογα με την περίπτωση, πρέπει να προβλέπονται ειδικές επιφάνειες κυκλοφορίας για τους πεζούς και τους ποδηλάτες.
Στους αυτοκινητοδρόμους, ο διαχωρισμός των κατευθύνσεων κυκλοφορίας επιτυγχάνεται κατά κανόνα με δομικά στοιχεία. Οι υπόλοιπες αρτηρίες που διαθέτουν τέσσερις ή περισσότερες λωρίδες κυκλοφορίας, πρέπει επίσης να διαμορφώνονται με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας.
Για τα σταθμεύοντα οχήματα στις οδούς των ομάδων Α και Β πρέπει να διατίθενται ειδικές επιφάνειες, εκτός των επιφανειών κυκλοφορίας. Οι επιφάνειες αυτές στις περιπτώσεις των αυτοκινητοδρόμων, των αρτηριών καθώς και σε άλλες οδούς μεγάλης κατηγορίας και ταχείας κυκλοφορίας πρέπει να διαχωρίζονται με δομικά στοιχεία από τη διερχόμενη κυκλοφορία.
Πίνακας 1-2: Λειτουργικά χαρακτηριστικά και παράμετροι μελέτης οδών (οι ΟΜΟΕ-Δ ισχύουν για τις οδούς ΑI έως ΑV και Β)
Λειτουργικά χαρακτηριστικά οδών
|
Παράμετροι
|
μελέτης και λειτουργίας οδών
|
Ομάδα οδών
|
Κατηγορία οδού / Χαρακτηρισμός
οδού
|
Είδος οχημάτων
|
Επιτρεπόμενη ταχύτητα νΕΠΙΤΡ (km/h)
|
Χαρακτηριστικά επιφάνειας κυκλοφορίας
|
Κόμβοι
|
Ταχύτητα Μελέτης VE (km/h)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Α
|
οδοί που διατρέχουν περιοχές εκτός σχεδίου (υπεραστικές) με βασική λειτουργία τη σύνδεση και με περιορισμούς στην εξυπηρέτηση παρόδιων ιδιοκτησιών
Σημείωση: Η κατηγορία ΑΙ αφορά οδούς σύνδεσης ευρύτερων περιοχών και οι οποίες δεν παρέχουν άμεση εξυπηρέτηση στις παρόδιες ιδιοκτησίες
|
Α I
|
Αυτοκινητόδρομος
|
ΜΗΧ
|
< 120
|
διαχωρισμένη
|
ανισόπεδοι
|
(130) 120 110 100
|
Οδός ταχείας κυκλοφορίας
|
ΜΗΧ
|
≤ 90 (100)
|
διαχωρισμένη / ενιαία
|
(ανισόπεδοι) ισόπεδοι
|
(100) 90 (80)
|
Α II
|
Οδός μεταξύ
νομών / επαρχιών
|
ΜΗΧ
(ΜΗΧ) ΓΕΝ
|
≤ 110
≤ 90
|
διαχωρισμένη
ενιαία
|
ανισόπεδοι (ισόπεδοι)
ισόπεδοι
|
(120) 110 100 90 (80)
(100) 90 80 (70)
|
Α III
|
Οδός μεταξύ
επαρχιών / οικισμών
|
ΜΗΧ
ΓΕΝ
|
≤ 90
≤ 80
|
διαχωρισμένη
ενιαία
|
(ανισόπεδοι) ισόπεδοι
ισόπεδοι
|
90 80 70
(90) 80 70 (60)
|
Α IV
|
Οδός μεταξύ μικρών οικισμών Συλλεκτήρια οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 80
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
(90) 80 70 60 (50)
|
Α V
|
Δευτερεύουσα οδός
Αγροτική οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 60 (70)
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
(70) 60 50 40 καμία*
|
Α VI
|
Τριτεύουσα οδός
Δασική οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 50
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
50 40 καμία*
|
Β
|
οδοί που διατρέχουν περιοχές εντός σχεδίου (ημιαστικές και αστικές) με βασική λειτουργία τη σύνδεση και με περιορισμούς στην εξυπηρέτηση των παρόδιων ιδιοκτησιών
Σημείωση: Οι οδοί κατηγορίας ΒΙ και ΒΙΙ δεν παρέχουν άμεση εξυπηρέτηση στις παρόδιες ιδιοκτησίες
|
B I
|
Αστικός αυτοκινητόδρομος
|
ΜΗΧ
|
≤ 100
|
διαχωρισμένη
|
ανισόπεδοι
|
100 90 80 70
|
B II
|
Αστική οδός ταχείας κυκλοφορίας
|
ΜΗΧ
|
≤ 90
|
διαχωρισμένη
ενιαία
|
ανισόπεδοι (ισόπεδοι)
|
(100) 90 80 70 (60) 90 80 70 60
|
B III
|
Αστική αρτηρία
|
ΜΗΧ
ΓΕΝ
|
≤ 70
≤ 70
|
διαχωρισμένη
ενιαία
|
ισόπεδοι
ισόπεδοι
|
(80) 70 60 (50)
70 60 (50)
|
B IV
|
Κύρια συλλεκτήρια οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 60
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
60 50
|
Γ
|
οδοί που διατρέχουν περιοχές εκτός** ή εντός σχεδίου (περιαστικές και αστικές) με βασική λειτουργία τη σύνδεση και I με δυνατότητα εξυπηρέτησης των παρόδιων ιδιοκτησιών
|
Γ III
|
Αστική αρτηρία
|
ΓΕΝ
ΓΕΝ
|
50 (≤ 70)
50 (≤ 60)
|
διαχωρισμένη
ενιαία
|
ισόπεδοι
ισόπεδοι
|
(70) (60) 50 (40)
(60) 50 (40)
|
Γ IV
|
Κύρια συλλεκτήρια οδός
|
ΓΕΝ
|
≤50 (≤ 60)
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
(60) 50 (40)
|
Δ
|
οδοί σε περιοχές εντός σχεδίου (αστικές)
με βασική λειτουργία την πρόσβαση
|
Δ IV
|
Συλλεκτήρια οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 50
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
καμία*
|
Δ V
|
Τοπική οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 50
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
καμία*
|
Ε
|
οδοί σε περιοχές εντός σχεδίου (αστικές)
με βασική λειτουργία την παραμονή
|
Ε V
|
Τοπική οδός
|
ΓΕΝ
|
≤ 30 ταχύτητα βηματισμού
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
καμία*
|
Ε VI
|
Τοπική οδός κατοικιών
|
ΓΕΝ
|
ταχύτητα βηματισμού
|
ενιαία
|
ισόπεδοι
|
καμία*
|
ΜΗΧ = οχήματα με μέγιστη αναπτυσσόμενη ταχύτητα >60 km/h
ΓΕΝ = οχήματα παντός είδους (...) = εξαίρεση
* δεν απαιτείται καθορισμός ταχύτητας μελέτης VE
** νοούνται περιπτώσεις που από την ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπεται η δόμηση